Vì sao nói “Nuôi ong tay áo, nuôi khỉ dòm nhà”? Câu thành ngữ này có phải chỉ đơn giản là dùng để mô tả việc nuôi dưỡng những kẻ phản phúc không? Cùng Baohay giải nghĩa câu nói này qua bài viết dưới đây nhé!
Nuôi ong tay áo là gì?
Nuôi ong tay áo có nghĩa là nuôi kẻ phản phúc, gây họa cho gia chủ.
Trong tiếng anh, thành ngữ “Nuôi ong tay áo” được diễn tả qua nhiều hình tượng sau:
To let the wolf into the fold, nghỉa là “dẫn sói vào chuồng” (của đàn gia súc)
hay: Cherish a snake in one’s bosom (ôm rắn trong lòng)
hoặc: To set a fox to mind the geese (để cáo trông ngỗng).
Thật ra không ai dại mà đi nuôi ong trong tay áo bao giờ, “ong tay áo” ở đây chỉ loài ong
đen làm tổ trên cành cây, loại tổ ong này xệ xuống như ống tay áo. Tay áo ngày xưa thường được may rộng chứ không gọn gàng như bây giờ. Chính vì vậy, người ta gọi là vì hình dáng cái tổ của chúng giống như tay áo người.
Theo như người xưa, loại ong đen thường bị cho là điềm gở (như quạ đen), mỗi lần chúng xuất hiện thì người dân thường hun khói đuổi đi. Trái ngược với ong đen, loài ong vàng có tổ giống hình đài sen, trông rất đẹp được cho là mang đến may mắn cho người nhà nên không bị xua đuổi.
Do đó, “Nuôi ong tay áo” là chỉ để cho bầy ong tay áo sinh sống trong khu nhà mình, thế nào cũng gặp họa.
Nuôi khỉ dòm nhà là gì?
Thành ngữ này bắt nguồn từ câu chuyện dân gian về đôi vợ chồng nọ nuôi khỉ. Vì khỉ thường bắt chước những việc làm của người. Một hôm vợ chồng ấy luộc gà, con khỉ thấy được các thao tác ấy. Ngày hôm sau cả hai vợ chồng lên rẫy, con khi ở nhà liền bắt chước chủ đun nước sôi, sau đó bắt đứa trẻ nhỏ bỏ vào trong nồi như luộc gà làm chết đứa trẻ. Từ sau câu chuyện đó, không còn ai nuôi khi mà để nó dòm vào trong nhà nữa, sợ nó bắt chước làm bậy.
Có thể lý giải câu thành ngữ “nuôi khỉ dòm nhà” nghĩa là nuôi kẻ thiếu trí tuệ, chỉ biết làm theo, không biết lợi hại cho gia chủ.
Hiểu theo nghĩa ngày nay là nặng nề hơn nguồn gốc ban đầu. Và đáng lẽ chúng ta nên hiểu thành hai vế để chỉ hai loại đầy tớ khác nhau mới đúng nghĩa gốc.
Những biến thể của câu thành ngữ “Nuôi ong tay áo, nuôi khỉ dòm nhà”
Ngày nay, có nhiều hiện tượng xã hội tréo ngoe, dẫn đến sự xuất hiện của nhiều biến thể khá thú vị.
Chẳng hạn như “Nuôi ong tay áo, nuôi cáo trong nhà”, “Nuôi ong tay áo, nhờ cáo trông gà”. Điểu này chứng tỏ những mức độ vụ việc có phần nghiêm trọng hơn rất nhiều.
Chẳng hạn như vụ Công an Nguyễn Thanh Hóa bị đem ra xét xử năm ngoái. Thân là Cục trưởng cảnh sát phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao tức là người được giao trọng trách coi giữ “cánh cửa” của lĩnh vực này thì lại đi tiếp tay cho hành vi đánh bạc online.
Thêm nữa, hẳn chưa ai quên được vụ mất mát hơn 550 ha rừng phòng hộ Gia Lai. Bna quản lý rừng phòng hộ Ayun Pa đã để mất hơn 550 ha rừng vào tay bọn lâm tặc, đồng thời chi sai 1,6 tỉ đồng trong ngân sách. Không khó để đoán được, chính BQL rừng đã “thay lâm tặc triệt hạ số lượng rừng này trong suốt 3 năm. Đấy không phải là “nuôi cáo trông gà” thì còn là gì?
